Święty Krzyż to jedno z najstarszych sanktuariów na terenie Polski ( starsze od Częstochowy). Kiedyś główne sanktuarium narodowe do którego przybywali królowie, książęta i prosty lud. We współczesnych czasach jest to „magiczne miejsce”, które odwiedzają rzesze turystów zarówno w porze letniej jak i zimowej. Obecnie Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego.
Zabytkowe klasztorne budynki zlokalizowane są na wschodnich stokach góry o podwójnej nazwie: Łysa Góra zwana często Łyścem 595 m.n. p.m. . Jest to wyjątkowe miejsce ze względów historycznych i religijnych, a także o szczególnych walorach przyrodniczych ( teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego, rumska skalne zwane Gołoborzami, kamienne wały kultowe).
Pierwszymi gospodarzami klasztoru byli Benedyktyni a od 1936 roku do obecnej chwili są Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej ( OMI). Benedyktyni na swoje klasztory obierali wzniosłe wzgórza ( Monte Cassino, Tyniec ), ich odłam czyli Cystersi podmokłe doliny ( Jędrzejów, Wąchock, Koprzywnica). Natomiast o Oblatach mówi się, że na swoje klasztory obierali ruiny. Kiedy przybyli na Św. Krzyż w budynkach znajdowało się więzienie, którego początki sięgały czasu zaborów. Zostało założone przez władze carskie w 1882 r i funkcjonowało pod różnymi nazwami do drugiej połowy 1942 roku.
Charakterystycznym elementem zabudowy Św. Krzyża jest wieża radiowo – telewizyjna , która z iglicą ma ponad 140 m wysokości. Widoczna jest z daleka niemal z każdego miejsca wokół pasma Łysogórskiego. Czasem wygląda jak mała zapałka i „rośnie” w miarę zbliżania się do Św. Krzyża. Dla turystów jest punktem orientacyjnym miejsca – Świętego Krzyża . Zaczęto z niej nadawać w 1966 r. a lokalizacja na Świętym Krzyżu miała min. przyczynić się do połączenia historii ze współczesnością. Czy ten zamiar się udał? Każdy może ocenić będąc na miejscu.
Na Święty Krzyż prowadzą dwie główne drogi. Najstarsza zwana „Drogą Królewską” prowadzi z Nowej Słupi, to odcinek ok 2,5 km pod górę. Choć pięknie się nazywa, ale nie jest usłana czerwonym dywanem 😊, za to licznymi kamienia i korzeniami. Naturalna, głównie przez tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Druga z Huty Szklanej , wybudowana na potrzeby więziennictwa w okresie międzywojennym, obecnie asfaltowa. Odcinek 2 km, jedyna droga, którą można wjechać na Św. Krzyż.
Turyści do dyspozycji mają również wejście ścieżkami edukacyjnymi ŚPN i szlakiem pieszym koloru czerwonego z miejscowości Trzcianka.
Zawsze można skorzystać z fachowej pomocy przewodnika świętokrzyskiego i nie tylko „zaliczyć” przejście, ale również poznać przyrodę, historię każdej z tych dróg jak i klasztoru na Św. Krzyżu.
Zapraszam DANUSIA, przewodnik po Świętym Krzyżu
